تعاریف بسیاری از داکت اسپلیت توسط کارشناسان و تولید کنندگان برای معرفی این مدل از دستگاهها ارائه شده است، اما اگر بخواهیم به زبانی ساده تر و عمومی تر این مدل کولر گازی را توصیف کنیم، بهتر است از کاربری و نوع استفاده آن کمک بگیریم، تا مخاطبین به راحتی با این مدل دستگاهها آشنا شوند.
در برخی از ساختمان ها به علت نوع معماری و یا حجم فضا امکان استفاده از مدلهای متداول اسپلیت وجود ندارد و یا در صورت استفاده، باید از تعداد زیادی دستگاه کمک گرفت و همچنین اگر نیاز به هوای تازه در فضای مورد تهویه وجود داشته باشد، امکان ارائه حداقل هوای تازه با مدلهای دیواری وجود ندارد و یا جهت حفظ زیبایی فضا، امکان نصب سیستم های دیواری و رادیاتور وجود نداشته باشد. در این چنین شرایطی و در صورت داشتن سقف کاذب مناسب ،بهترین راه حل استفاده از دستگاههای داکت اسپلیت است که علاوه بر تامین سرمایش و گرمایش محیط از طریق کویل DX، امکان تامین هوای تازه مورد نیاز را خواهد داشت و نیز برای کاهش هزینه انرژی در زمستان (با توجه به کمتر بودن هزینه گاز نسبت به برق در ایران) می توان از کویل آب گرم استفاده نمود. همچنین می توان در بعضی مدلهای داکت اسپلیت از هر نوع فیلتری با در نظر گرفتن افت فشار استاتیکی آن که در دستگاه ایجاد می کند برای تصفیه بهتر هوا طبق نظر کارفرما استفاده نمود. مثل فیلتر هپا.
همانگونه که از اسم مدل مشخص است، داکت به معنای کانال بوده و در اجرای این مدل دستگاهها از کانال استفاده می شود و یا به توصیفی دیگر این مدل دستگاهها در داخل سقف کاذب طبق استاندارد، نصب شده و با متصل شدن به کانال های از پیش طراحی و اجرا شده امکان توزیع مناسب هوای تهویه شده را در محل های مورد نظر و به مقدار نیاز فراهم می سازد.
دستگاههای داکت اسپلیت در سایزهای ۷۰۰۰، ۹۰۰۰، ۱۲۰۰۰، ۱۴۰۰۰، ۱۸۰۰۰، ۲۴۰۰۰، ۳۰۰۰۰، ۳۶۰۰۰، ۴۵۰۰۰، ۵۴۰۰۰، ۶۰۰۰۰، ۷۶۰۰۰، ۹۰۰۰۰ و ۹۶۰۰۰ Btu/h به بازار عرضه می گردند و به ۳ گروه با فشار استاتیکی کم و متوسط و زیاد تقسیم می شوند:
فشار استاتیکی کم (Low Static Pressure)
معمولا در فضاهایی که حداقل کانال کشی و دمندگی و صدا مورد انتظار کارفرما است و یا بار برودتی فضا مقدار کمی است و علاوه بر آن کنترل دما بایستی در درون همان فضا انجام شود از مدل Low Static Duct استفاده می شود که با حداقل کانال کشی ممکن و قالبا در حد رابط بین دهنه پرتاب باد دستگاه و دریچه پرتاب و یا حتی بدون کانال کشی و به کمک برزنت به دریچه پرتاب باد وصل می گردد. مثل اتاق خواب یا .Silent room
عموماً مدلهای کم فشار در سایز ۷۰۰۰، ۹۰۰۰، ۱۲۰۰۰، ۱۴۰۰۰ و ۱۸۰۰۰ و در بعضی برندها تا سایز ۲۴۰۰۰ هم بصورت کم فشار عرضه می شود.
فشار استاتیکی متوسط (Normal Static pressure)
این مدلها برای فضا هایی که محدودیت کمتری نسبت به صدا و ابعاد دارند استفاده می شود و با در نظر گرفتن میزان افت فشار ایجاد شده در داخل کانال به آن وصل می گردد و معمولا برای اتاقهای بزرگ و سالن نشیمن و پذیرایی مورد استفاده قرار می گیرد.
مدلهای فشار استاتیکی متوسط عموما در سایز های ۱۸۰۰۰، ۲۴۰۰۰ و ۳۰۰۰۰ و در بعضی برندها ۳۶۰۰۰ و ۴۸۰۰۰ به بازار عرضه می گردد.
فشار استاتیکی بالا (High Static Pressure)
از این مدلها برای فضاهایی که کانال کشی زیادتری دارند و یا دمندگی قوی تری مورد نیاز است با رعایت استانداردهای صدا و افت فشار استفاده می شود. مثل سالن پذیرایی بزرگ و یا فروشگاهها و تالار ها و کارگاهها
ودر سایزهای۲۴۰۰۰، ۳۰۰۰۰، ۳۶۰۰۰، ۴۵۰۰۰، ۵۴۰۰۰، ۶۰۰۰۰، ۷۶۰۰۰، ۹۰۰۰۰ و ۹۶۰۰۰ Btu/h به بازار عرضه می گردند.
در بازار ایران برخی مواقع داکت اسپلیت ها را به علت پرتاب باد قوی تر و نیاز به کانال کشی اشتباها هواساز می گویند. باید توضیح داد که هواساز به عنوان یک ترمینال فقط انتقال دهنده سرما و گرمای آبی است که از طریق چیلر و دیگ آماده شده و به درون کویل انتقال یافته است و به تنهایی فقط یک دمنده می باشد در حالیکه داکت اسپلیت با استفاده از مبرد و به کمک کندانسور هوای مطبوع را تامین می کند. از آنجایی که هزینه تامین گرما در ایران از طریق گاز بسیار مقرون به صرفه تر از برق است اکثر سازندگان با قرار دادن یک کویل آب گرم در مسیر چرخش هوا و متصل نمودن آن به منبع تولید آب گرم (دیگ یا پکیج دیواری) گرمای مورد نیاز زمستان را تامین می کنند. البته بایستی توضیح داد که استفاده از کویل آبگرم در دستگاههای با فشار استاتیکی کم امکان پذیر نیست و موجب افت شدید فشار استاتیکی یا همان (خفگی) و آسیب دیدیگی دستگاه می شود و در مدل های فشار استاتیکی متوسط و بالا منوط به تعیین دقیق افت فشار دستگاه است. همچنین تعیین نوع کویل و ظرفیت آن نسبت به موقعیت جغرافیای محل نصب دستگاه و دمای مورد نیاز قابل محاسبه است.
مزایا و معایب داکت اسپلیت
مزایا:
- استفاده از یک دستگاه برای یک فضای بزرگ به جای چندین دستگاه
- امکان استفاده از یک دستگاه بزرگ برای چند فضای کوچکتر
- امکان استفاده از کویل آبگرم برای گرمایش محیط و کاهش حداکثری مصرف برق در زمستان
- توضیع هوا به مقدار مورد نیاز در هر فضا و جلوگیری از تحمیل بار اضافی و مصرف انرژی زیاد
- امکان پرتاب باد با دریچه های دیواری و سقفی منوط به نوع طراحی کانال
- مخفی بودن پنل داخلی به علت قرار گرفتن در داخل سقف کاذب
معایب:
- اجرای کانال و دریچه بازدید دستگاه با توجه به محدودیت های فضا
- مخلوط شدن هوای کلیه فضاهایی که با یک دستگاه تهویه می شوند.
- امکان تنظیم و کنترل جداگانه دما برای همه واحدهایی که با یک دستگاه تهویه می شوند مقدور نیست.
- افت فشار استاتیکی در صورت بستن کویل آبگرم و بالا رفتن مصرف انرژی
- صدای زیاد در صورت طراحی و اجرای اشتباه کانال
